De kunstwerken

In Afscheid van Nederland(2001) is de foto uit 1953 van het naar Canada emigrerende gezin Struik vol verwachtingen over de toekomst, het uitgangspunt. De foto is enorm vergroot . De drie plans van het beeld zijn van elkaar los gehaald en ruimtelijk opgehangen, zodat er een driedimensionaal effect ontstaat en ieder zijn eigen ruimte krijgt. Een verrassend perspectief biedt de achterkant van de installatie waar in silhouet de figuren op de rug zijn afgebeeld. Je ziet dus de ‘achterkant’ van de foto.

Kijkend vanuit ons raam van de B&B in Venetië nabij de Arsenale zagen wij aan de overkant een man slapen, gewikkeld in dekens, op de drempel van een grote deur. Sonia van de B&B vertelde ons dat deze man gevlucht is uit Bosnië. Hij was de enige die de moord op zijn gezin overleefde en kon wegvluchten. Sindsdien kan hij het niet meer verdragen om binnenshuis te slapen. De buurtbewoners hebben zich over hem ontfermd, hij kan daar rustig slapen, ze geven hem eten en beschermen hem.

Herman Divendal (1948-2015) was als directeur van AIDA Nederland een steunpilaar voor vervolgde en gevluchte kunstenaars. Hij was een inspirerende persoonlijkheid en een bevlogen, onvermoeibare bruggenbouwer vanuit oprechte betrokkenheid, menselijkheid en solidariteit, aldus Stichting In Den Vreemde. Met Herman heb ik veel gesprekken gehad over deze thematiek en hebben we samengewerkt aan het concept. Deze tentoonstelling is ook een eerbetoon aan Herman.

Vedran Smajlović, cellist from Serajevo

“You ask me, am I crazy for playing the cello? Why do you not ask if they are not crazy for shelling Sarajevo?”

“I’ve been to countless Bosnian memorials: Srebrenica where Serb militiamen massacred more than 8,000 Muslim men; the bridge in Sarajevo were snipers gunned down two students who were the first victims of the war; the square in Tuzla where dozens of Croat, Serbian and Muslim youths were partying together when a mortar shell erased their lives. When I heard of Smajlović’s musical memorial—an elegy played as sniper bullets whizzed around—I knew I had come to the heart of sorrow as well as a healing courage. I can’t read his story without weeping for all my Bosnian friends”.
Daniel Buttry

The musician took his place, dressed in the customary formal black tails and white shirt.
He sat on the stool with his cello between his legs. He took the bow and began to play Albinoni’s Adagio in G Minor.He was not in a concert hall. Instead he sat in a crater where the day before, 22 people had died.

Photos by Evstafiev Mikhail, released via Wikimedia Commons.
https://readthespirit.com/explore/vedran-smajlovic-cellist-of-sarajevo-still-moves-the-world/